CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI SUY THẬN MẠN

Tổng quan về Suy thận

Thận là cơ quan nằm sau lưng dưới cùng của khung xương sườn, nằm hai bên cột sống, có chức năng bài tiết các chất dư thừa từ sự chuyển hóa của cơ thể, bảo tồn hay loại thải các tạp chất khác ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Ngoài ra, thận còn điều chỉnh nồng độ pH, muối và kali trong cơ thể, tạo ra các hormone điều chỉnh huyết áp và kiểm soát việc sản xuất các tế bào hồng cầu.

Thận cũng chịu trách nhiệm kích hoạt một dạng vitamin D giúp cơ thể bạn hấp thụ canxi để xây dựng xương và điều chỉnh chức năng cơ.

Khi thận bị sỏi, quá trình nhiễm trùng, ứ nước lâu ngày sẽ huỷ hoại dần dần chủ mô thận. Cả hai quả thận có khoảng chừng một triệu đơn vị vi thận. Trong suốt quá trình thận hoạt động, luôn luôn có một số đơn vị thận chết đi qua thời gian mà không bao giờ có hiện tượng tái sinh cả. Nếu vắng khoảng 50 % số đơn vị thận, người ta vẫn có thể sống một cách bình thường. Nhưng nếu vắng đến 25 %, tình trạng suy thận sẽ xuất hiện. Lúc đó, người bệnh sẽ phải cần đến các biện pháp rất tốn kém để duy trì sinh mạng như chạy thận nhân tạo hay ghép thận.

Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với bệnh nhân suy thận

Dinh dưỡng trong quá trình điều trị bệnh hết sức quan trọng, đặc biệt với bệnh nhân suy thận. Chế độ dinh dưỡng đầy đủ và khoa học, giúp duy trì sức khỏe của thận, hoạt động thải lọc của thận được điều hòa, hỗ trợ sản xuất ra các hormon khác cho cơ thể hoạt động tốt. Từ đó, làm chậm sự tiến triển của bệnh thận, kéo dài thời gian không phải chạy thận nhân tạo.

Khi thận của bạn hoạt động không tốt như bình thường, chất thải sẽ tích tụ trong cơ thể bạn. Theo thời gian, chất thải và chất lỏng dư thừa có thể gây ra các vấn đề về tim, xương và sức khỏe khác.

Xây dựng chế độ ăn cho người bệnh suy thận cần khoa học, tuân thủ theo khuyến cáo của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Chế độ ăn cho người suy thận nghiêm ngặt tuỳ thuộc vào giai đoạn bệnh. Nắm vững những nguyên tắc cơ bản sau: cung cấp đầy đủ năng lượng nhưng cần giảm lượng protein, giảm chất béo còn khoảng 20% năng lượng; giảm muối, giảm phốt pho; tăng canxi; ăn uống đủ các nhóm chất vitamin B, vitamin E và uống đủ nước.

Chế độ ăn uống đóng vai trò như thế nào đối với bệnh nhân suy thận mạn?

Bệnh nhân bị thận mạn trước chạy thận nên và không nên ăn gì?

Người bệnh không nên:

– Ăn những thực phẩm chế biến sẵn có nhiều muối: cá khô, cá muối, thịt muối, cà muối, da muối, giò, chả, patê, xúc xích, thịt hộp, cá hộp..Nếu muốn ăn các thực phẩm kể trên, cần kiểm tra lượng muối có trong thực phẩm và được tính toán cụ thể.

– Ăn nhiều các thực phẩm nguồn gốc thực vật có nhiều đạm như đậu đỗ vừng, lạc, giá đỗ, rau ngót, rau muống, rau dền.

– Thêm muối (Nước mắm, gia vị, mì chính, muối..) vào khi chế biến và nấu món ăn.

– Uống các loại lá, rễ cây, thuốc gây quá tải cho thận.

Người bệnh nên:

– Đưa nước vào cơ thể hạn chế theo mức độ đào thải của thận, lượng nước đưa vào cơ thể: thông thường bằng lượng nước tiểu ngày hôm trước + 500 ml nước

– Ăn nhạt: Khi có phù hoặc cao huyết áp, lượng muối hàng ngày thay đổi tùy theo tình trạng bệnh. Chỉ nên ăn tối đa 3g/ngày tương đương với 15 ml nước mắm (trong trường hợp không theo thực đơn cụ thể)

– Nên chọn các ngũ cốc có lượng đạm thấp như miến, khoai củ, bột sắn. Nên ăn gạo, mì tối đa 200g/ngày từ theo mức độ suy thận. Khi suy thận càng nặng thì lượng gạo, mì càng ít hơn

– Nên chọn các loại rau có hàm lượng đạm thấp dưa chuột, bầu, bí, rau cải…

– Nên ăn có mức độ các thực phẩm giàu đạm nguồn gốc động vật tùy theo mức độ suy thận.

Bệnh nhân suy thận mạn không lọc máu cần xây dựng thực đơn ăn uống hợp lý để có thể giúp duy trì và bảo tồn chức năng của thận, đồng thời làm chậm tiến triển của bệnh và kéo dài thời gian phải điều trị lọc máu.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng đối với bệnh nhân suy thận mạn, bởi duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh ổn định sức khỏe cũng như bảo vệ được chức năng của thận hoạt động tốt hơn.