Bảo vệ sức khoẻ thần kinh ở người già: Phòng ngừa bệnh Alzheimer

Khi bước vào tuổi già, sức khoẻ thần kinh của con người trở nên vô cùng quan trọng. Những bệnh lý như Alzheimer, sa sút trí tuệ hay mất trí nhớ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi. Vì vậy, việc bảo vệ và duy trì sức khoẻ thần kinh là mối quan tâm hàng đầu của nhiều người.

Trong bài viết này, Hcare sẽ chia sẻ những biện pháp giúp người lớn tuổi phòng ngừa các bệnh liên quan đến sức khoẻ thần kinh, đặc biệt là bệnh Alzheimer.

Bệnh Alzheimer là gì?

Bệnh Alzheimer là một bệnh lý phổ biến gây sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Đây là một bệnh thoái hóa não bệnh lý, dẫn đến tổn thương về nhận thức, hành vi và từng bước mất khả năng chăm sóc bản thân. Một số đặc điểm chính của bệnh Alzheimer bao gồm:

• Sự suy giảm trí nhớ, đặc biệt là trí nhớ ngắn hạn và gần đây.
• Khó khăn trong việc thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày và hoạt động tư duy phức tạp.
• Thay đổi tính cách và hành vi như trầm cảm, hoảng loạn, ảo giác, mất khả năng suy luận.
• Khó khăn trong việc nói và ngôn ngữ.
• Thiếu khả năng nhận thức không gian và định hướng.

Nguyên nhân chính gây ra Alzheimer là do tích tụ các protein bất thường (beta-amyloid và tau) trong não, dẫn đến tổn thương và chết dần tế bào não. Hiện chưa có phương pháp chữa trị triệt để, nhưng có một số liệu pháp điều trị triệu chứng và làm chậm quá trình thoái hóa não.

Tác động của tuổi tác đến sức khoẻ thần kinh

Khi con người bước vào giai đoạn lão hóa, các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả hệ thần kinh, sẽ dần suy giảm chức năng. Các thay đổi chính bao gồm:

• Giảm số lượng và chức năng của các tế bào thần kinh (neuron)
• Suy giảm hoạt động của các hệ thống truyền dẫn thần kinh
• Tăng stress oxy hóa và viêm mãn tính trong não
• Suy giảm lưu lượng máu nuôi dưỡng não
• Gia tăng các sản phẩm chuyển hoá có hại như amyloid, tau protein…

Những thay đổi này là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý về thần kinh như mất trí nhớ, sa sút trí tuệ, Alzheimer, Parkinson…

Phòng ngừa Alzheimer và các bệnh liên quan

Để bảo vệ sức khoẻ thần kinh và phòng ngừa các bệnh liên quan ở người cao tuổi, chúng ta cần thực hiện những biện pháp sau:

1. Duy trì hoạt động trí óc thường xuyên

Các hoạt động kích thích sự hoạt động của não bộ như đọc sách, giải đố, chơi cờ vua, sudoku… sẽ giúp duy trì và cải thiện chức năng nhận thức, tăng cường sự tập trung và phản ứng. Nghiên cứu cho thấy, thường xuyên tham gia các hoạt động này có thể làm chậm quá trình suy giảm nhận thức ở người cao tuổi.

2. Tập luyện thể dục đều đặn

Tập luyện thể dục không chỉ giúp tăng cường sức khoẻ cơ thể mà còn cải thiện lưu thông máu nuôi dưỡng não, giảm stress và viêm, từ đó bảo vệ sức khoẻ thần kinh. Các bài tập như đi bộ, bơi lội, yoga… đều rất tốt. Nghiên cứu cho thấy, tập luyện thể dục đều đặn có thể làm giảm 30-50% nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

3. Duy trì các mối quan hệ xã hội

Giữ liên lạc và tham gia các hoạt động cộng đồng sẽ giúp người cao tuổi tránh được tình trạng cô lập, trầm cảm – những yếu tố nguy cơ làm suy giảm chức năng nhận thức. Các mối quan hệ xã hội tích cực góp phần kích thích não bộ hoạt động, cải thiện tâm trạng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

4. Ngủ đủ giấc và quản lý stress

Giấc ngủ đủ và có chất lượng cũng như quản lý tốt các tình trạng stress là rất quan trọng để duy trì sức khoẻ thần kinh. Stress kéo dài có thể gây tổn thương cho các tế bào não và làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Vì vậy, người cao tuổi cần chú ý điều độ và nghỉ ngơi đầy đủ.

5. Ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống cân bằng, giàu các chất dinh dưỡng như Omega-3, vitamin E, lutein… sẽ giúp bảo vệ não khỏi các tác nhân gây hại và cải thiện chức năng nhận thức. Các nghiên cứu cho thấy, những người ăn nhiều rau quả, cá, hạt và thực phẩm lành mạnh khác thường có nguy cơ mắc Alzheimer thấp hơn.

6. Kiểm soát các bệnh mạn tính

Các bệnh như tiểu đường, tăng huyết áp, tim mạch… nếu không được kiểm soát tốt sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về thần kinh. Vì vậy, cần tuân thủ điều trị và sức khoẻ định kỳ để phát hiện sớm và quản lý tốt các bệnh nền.

7. Tránh các chất gây hại

Việc hạn chế hoặc tránh xa các chất như rượu, thuốc lá, ma tuý… sẽ giúp bảo vệ não khỏi những tác động tiêu cực, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh về thần kinh. Những chất này có thể gây ra tổn thương cho các tế bào não và làm suy giảm chức năng nhận thức.

Với những biện pháp phòng ngừa trên, người cao tuổi có thể chủ động bảo vệ sức khoẻ thần kinh, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như Alzheimer. Hãy áp dụng những điều này vào lối sống hàng ngày để có một tuổi già khỏe mạnh và đầy năng lượng.

Việc bảo vệ sức khoẻ thần kinh không chỉ giúp người cao tuổi phòng ngừa Alzheimer mà còn các bệnh liên quan khác như sa sút trí tuệ, mất trí nhớ, rối loạn cảm xúc… Hãy chủ động thực hiện những biện pháp này để giữ vững sức khoẻ và chất lượng cuộc sống trong những năm tháng hoàng hôn.