Bệnh Gout là gì ?
Gout là bệnh viêm khớp do rối loạn chuyển hóa thường gặp, liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống. Bệnh xảy ra khi thận không thể lọc axit uric trong máu để thải ra bên ngoài. Axit uric tích tụ đến nồng độ cao sẽ lắng đọng tạo thành các tinh thể muối urat natri hoặc tinh thể axit uric, nếu tập trung ở các khớp sẽ khiến khớp bị viêm, sưng đau.
Nguyên nhân gây ra bệnh Gout ?
– Thừa Axit Uric: Axit uric được tạo ra trong quá trình cơ thể phân giải purin – một loại hợp chất hóa học tồn tại trong các sản phẩm dinh dưỡng như thịt, hải sản và đôi khi trong rượu. Nếu cơ thể sản xuất quá nhiều axit uric hoặc không đủ khả năng loại bỏ chúng, bạn có thể mắc phải bệnh Gout.
– Chế Độ Ăn Uống: Việc tiêu thụ lượng lớn thức ăn chứa nhiều purin và rượu có thể làm tăng mức axit uric trong máu, dẫn đến bệnh Gout.
– Thừa Cân/ Béo Phì: Người béo phì có nguy cơ cao hơn mắc bệnh Gout, vì họ thường có mức axit uric cao hơn trong máu.
– Lối Sống Không Lành Mạnh: Việc hút thuốc, uống nhiều rượu cũng là những yếu tố góp phần làm tăng mức axit uric trong cơ thể.
– Các Vấn Đề Sức Khỏe Khác: Những người mắc bệnh tiểu đường, bệnh thận, bệnh cao huyết áp, hoặc các bệnh lý khác có thể có nguy cơ cao hơn mắc bệnh Gout.
– Tính Trạng Di Truyền: Có nghiên cứu cho thấy, nếu trong gia đình có người bị bệnh Gout, bạn cũng có nguy cơ cao hơn mắc bệnh này.
– Độ tuổi và Giới tính: Bệnh Gout thường xảy ra ở nam giới trung niên, còn phụ nữ thường có khả năng mắc bệnh này sau tuổi mãn kinh.
Chế độ ăn cho người bị Gout ảnh hưởng thế nào đến tình trạng bệnh?
Hầu hết các axit uric được sinh ra trong cơ thể. Đối với người bệnh gout do không có khả năng loại bỏ axit uric hiệu quả nên tiêu thụ quá nhiều purin sẽ làm tích trữ axit uric và gây ra cơn đau gout. Do đó, thực đơn cho người bệnh gout chỉ cần hạn chế những thực phẩm nhiều purines để phòng ngừa các cơn gout.
Nguyên tắc dinh dưỡng trong điều trị bệnh Gout
Chế độ ăn của người bị gout rất quan trọng trong việc điều trị bệnh hay có nguy cơ bùng phát bệnh. Đa số người bệnh gout đều lo lắng vì phần lớn những thực phẩm phổ biến đều có nhiều purines hoặc fructose . Tuy nhiên, một số loại thực phẩm có hàm lượng các chất này rất thấp, vì vậy vẫn có thể dùng thoải mái, cụ thể như:
- Các loại cá sông (cá chép, cá diêu hồng), cá đồng (cá rô), thịt trắng (ức gà),… có hàm lượng ít purin, vẫn có thể sử dụng để cung cấp chất đạm cần thiết cho cơ thể, hàm lượng khuyến cáo là 50 – 100g protein/ngày.
- Tinh bột (gạo, phở, bún, khoai, bánh mì, ngũ cốc…) là thực phẩm thiết yếu của mỗi người, kể cả người bệnh gout. Tinh bột chứa một lượng purin an toàn làm giảm và hòa tan acid uric trong nước tiểu.
- Bổ sung rau xanh, trái cây để đào thải axit uric trong máu như cherry, trái cây, cải bẹ xanh, súp lơ…
- Sử dụng dầu có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu lạc, dầu mè….để giảm bớt lượng chất béo.
- Nên chế biến thức ăn bằng cách hấp, luộc, hạn chế tối đa các món ăn chiên, xào nhiều dầu mỡ.
Những thực phẩm nào mà người bệnh Gout nên hạn chế trong chế độ ăn uống:
- Thịt đỏ và thịt gia cầm: Thịt đỏ như bò, cừu và thịt gia cầm như gà, vịt thường chứa lượng purin cao.
- Hải sản: Các loại hải sản như mực, tôm, cua, một số loại cá (như cá ngừ, cá sấu, cá thu) cũng chứa lượng purin đáng kể.
- Rượu bia: Cồn, đặc biệt là bia, có thể làm tăng mức axit uric trong máu, nên được giảm bớt hoặc loại bỏ hoàn toàn khỏi chế độ ăn hằng ngày.
- Đồ ăn chế biến sẵn: Những thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt hộp thường chứa lượng purin cao.
- Thuỷ sản ngọt: Các loại thuỷ sản ngọt như rô phi, cá tra, cá basa cũng rất giàu purin.
- Đậu và đỗ: Những thực phẩm từ đậu nành như đầu hủ, tàu hủ và đậu phụ chứa lượng purin cao.
- Một số loại rau có hàm lượng Purin cao: Như măng, nấm, quả bí đỏ.
Ngoài việc hạn chế thực phẩm, còn có cách nào khác để giảm triệu chứng Gout không?
Ngoài việc hạn chế thực phẩm chứa purin cao, người bệnh Gout có thể áp dụng những phương pháp sau để giảm triệu chứng:
- Sử dụng Thảo dược: Một số loại thảo dược như củ gừng, quả anh đào, nghệ, cây dây gối… đã được nghiên cứu cho thấy có khả năng hỗ trợ giảm các triệu chứng của bệnh Gout.
- Bổ sung Vitamin C: Nghiên cứu cho thấy vitamin C có thể giúp giảm mức axit uric trong máu, giảm nguy cơ phát triển gout.
- Giữ cân nặng ổn định: Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng mức axit uric trong máu. Giảm cân có thể giảm được áp lực lên các khớp và giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Gout.
- Tập thể dục: Vận động thường xuyên và duy trì một lối sống năng động có thể giúp bạn kiểm soát trọng lượng, làm giảm mức axit uric và tăng cường sức khỏe tổng thể.
- Uống đủ nước: Khi cơ thể đủ nước, việc lọc axit uric ra khỏi cơ thể sẽ trở nên dễ dàng hơn, giảm áp lực trên thận.
- Tránh rượu và đồ uống có gas: Rượu, đặc biệt là bia, có thể tăng mức axit uric và dẫn đến tấn công gout. Đồ uống có gas, dù không chứa calo, cũng có thể tăng nguy cơ.
- Ngừng hút thuốc: Hút thuốc không chỉ tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư mà còn tăng mức axit uric trong máu.
- Loại bỏ Stress: Stress thực sự có liên quan đến việc gia tăng các cơn đau ở người mắc bệnh gout. Hãy nỗ lực tìm cách giảm stress, như thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng, tập thiền, đọc sách hoặc thậm chí chỉ là dành thời gian cho sự yên tĩnh.
- Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ: Trong một số trường hợp, các biện pháp tự nhiên không đủ để kiểm soát triệu chứng gout. Trong trường hợp này, thuốc được chỉ định bởi bác sĩ là cần thiết để giảm sưng và đau, cũng như giảm mức axit uric trong máu.
