1. Tổng quan về bệnh suy thận
Suy thận là tình trạng thận không thể thực hiện đầy đủ chức năng lọc máu và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể. Đây là một trong những căn bệnh nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
2. Nguyên nhân gây suy thận
Bệnh suy thận có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Bệnh tiểu đường không kiểm soát tốt
- Tăng huyết áp kéo dài
- Viêm cầu thận mạn tính
- Di truyền
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc
- Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát
- Sỏi thận
3. Các giai đoạn của bệnh suy thận
Giai đoạn 1: Tổn thương thận với chức năng bình thường
- Mức lọc cầu thận (GFR) ≥ 90 ml/phút
- Thường không có triệu chứng rõ ràng
- Có thể phát hiện protein niệu hoặc các bất thường trong xét nghiệm nước tiểu
Giai đoạn 2: Suy thận nhẹ
- GFR từ 60-89 ml/phút
- Triệu chứng vẫn chưa rõ ràng
- Có thể xuất hiện các dấu hiệu như:
- Mệt mỏi nhẹ
- Tiểu đêm nhiều lần
- Phù nhẹ ở mắt cá chân
Giai đoạn 3: Suy thận trung bình
- GFR từ 30-59 ml/phút
- Chia thành hai giai đoạn nhỏ: 3a (45-59 ml/phút) và 3b (30-44 ml/phút)
- Triệu chứng rõ rệt hơn:
- Phù nề
- Mệt mỏi thường xuyên
- Thiếu máu
- Rối loạn giấc ngủ
Giai đoạn 4: Suy thận nặng
- GFR từ 15-29 ml/phút
- Triệu chứng nghiêm trọng:
- Thiếu máu nặng
- Huyết áp cao khó kiểm soát
- Rối loạn điện giải
- Đau xương khớp
- Suy dinh dưỡng
Giai đoạn 5: Suy thận giai đoạn cuối
- GFR < 15 ml/phút
- Cần can thiệp thay thế thận:
- Lọc máu chu kỳ
- Lọc màng bụng
- Ghép thận
- Triệu chứng toàn thân nặng nề:
- Khó thở
- Buồn nôn, nôn
- Rối loạn nhịp tim
- Tổn thương não
4. Cách chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán
- Xét nghiệm máu: Creatinine, Ure, điện giải đồ
- Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ
- Siêu âm thận
- Chụp X-quang
- Sinh thiết thận (trong một số trường hợp)
Điều trị
- Điều trị nguyên nhân gây bệnh
- Kiểm soát huyết áp
- Chế độ ăn uống phù hợp
- Hạn chế muối và protein
- Bổ sung vitamin và khoáng chất
- Điều trị thiếu máu
- Lọc máu hoặc ghép thận ở giai đoạn cuối
5. Phòng ngừa và lời khuyên
Biện pháp phòng ngừa
- Kiểm soát tốt bệnh tiểu đường và huyết áp
- Duy trì lối sống lành mạnh
- Tập thể dục đều đặn
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá
- Khám sức khỏe định kỳ
Chế độ ăn uống
- Giảm muối
- Hạn chế thực phẩm giàu phospho
- Kiểm soát lượng protein
- Tăng cường rau xanh và trái cây
- Uống đủ nước
Bệnh suy thận là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát được nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Việc hiểu rõ các giai đoạn của bệnh giúp người bệnh và gia đình có những biện pháp ứng phó phù hợp, nâng cao chất lượng cuộc sống.