Tết Nguyên Đán đang đến gần, mang theo không khí rộn ràng của những bữa tiệc đoàn viên và những cuộc gặp gỡ, chúc tụng đầy niềm vui. Trong những ngày lễ hội này, rượu bia gần như trở thành một phần không thể thiếu trong các bữa ăn và cuộc trò chuyện. Tuy nhiên, việc tiêu thụ đồ uống có cồn thường xuyên và không kiểm soát trong dịp Tết lại là một gánh nặng lớn cho gan – cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc chuyển hóa và loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể. Nếu không biết cách bảo vệ, gan của bạn sẽ dễ dàng rơi vào trạng thái “quá tải,” dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe lâu dài. Vậy, làm sao để vừa tận hưởng niềm vui ngày Tết mà vẫn giúp gan “nhẹ nhàng” và khỏe mạnh? Dưới đây là những lời khuyên thiết thực để bạn đón một cái Tết trọn vẹn và lành mạnh hơn.

Hiểu đúng về vai trò của gan và tác động của rượu bia

Gan được ví như “nhà máy xử lý chất độc” của cơ thể. Nó chuyển hóa thức ăn, tổng hợp chất dinh dưỡng và đào thải độc tố, trong đó bao gồm cả ethanol – thành phần chính của rượu bia. Khi bạn uống rượu, gan sẽ ưu tiên chuyển hóa ethanol, biến nó thành acetaldehyde – một chất độc hại có thể gây tổn thương tế bào gan. Việc uống nhiều rượu bia khiến acetaldehyde tích tụ, gây viêm gan, gan nhiễm mỡ và lâu dài có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan.
Ngoài ra, trong dịp Tết, gan còn phải “gánh vác” nhiều nhiệm vụ khác như chuyển hóa thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường và muối từ các bữa ăn thịnh soạn. Kết hợp với tác động của rượu bia, gan dễ dàng rơi vào tình trạng làm việc quá tải.

Bí quyết bảo vệ gan trong ngày Tết

Không nhất thiết phải nói “không” hoàn toàn với rượu bia, nhưng bạn có thể áp dụng những cách dưới đây để giảm thiểu tối đa tác động xấu đến gan.

1. Uống rượu bia trong mức độ vừa phải

Hiểu rõ giới hạn của bản thân và uống một cách điều độ là điều kiện tiên quyết để bảo vệ gan. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giới hạn an toàn là không quá:

• 2 ly tiêu chuẩn/ngày đối với nam giới.
• 1 ly tiêu chuẩn/ngày đối với nữ giới.

Một ly tiêu chuẩn tương đương với khoảng 330ml bia, 150ml rượu vang hoặc 30ml rượu mạnh. Vượt quá giới hạn này sẽ làm tăng gấp đôi nguy cơ gây tổn thương gan và các cơ quan khác. Hãy cân nhắc kỹ trước khi nâng ly, và đừng để áp lực từ bạn bè hay xã hội khiến bạn uống quá nhiều.

2. Không uống khi đói

Uống rượu bia khi bụng rỗng sẽ khiến ethanol hấp thụ nhanh hơn vào máu, gây áp lực lớn lên gan và làm bạn dễ say hơn. Trước khi uống, hãy ăn nhẹ với các món như cơm, bánh mì hoặc các thực phẩm giàu protein như trứng, thịt nạc. Những loại thực phẩm này giúp làm chậm quá trình hấp thụ rượu và giảm tác động của nó lên cơ thể.

3. Uống nước xen kẽ để giải độc

Rượu bia làm cơ thể mất nước, gây áp lực thêm cho gan trong quá trình chuyển hóa. Vì vậy, hãy uống nhiều nước trong suốt bữa tiệc. Cách tốt nhất là uống xen kẽ giữa các ly rượu bia để vừa làm loãng nồng độ cồn trong cơ thể, vừa hỗ trợ gan làm việc hiệu quả hơn. Ngoài ra, các loại nước như trà xanh, nước chanh hoặc nước dừa cũng rất tốt trong việc giải độc và bảo vệ gan.

4. Hạn chế các loại đồ uống có cồn mạnh và pha trộn

Rượu mạnh hoặc các loại cocktail pha trộn thường chứa nhiều cồn hơn, khiến gan phải làm việc vất vả hơn để chuyển hóa. Bạn nên ưu tiên các loại đồ uống có nồng độ cồn thấp như bia hoặc rượu vang đỏ và tránh uống rượu pha trộn không rõ nguồn gốc, dễ gây ngộ độc.

5. Tăng cường thực phẩm tốt cho gan

Trong ngày Tết, hãy cân bằng bữa ăn bằng cách bổ sung các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và hỗ trợ chức năng gan, như:

• Rau xanh, cà rốt, củ dền: Giúp giảm viêm và tăng khả năng thải độc cho gan.
• Tỏi, nghệ: Chứa hoạt chất allicin và curcumin có khả năng bảo vệ tế bào gan.
• Trái cây tươi: Bưởi, chanh, và cam giàu vitamin C, hỗ trợ gan giải độc tự nhiên.

Những món ăn này không chỉ giúp gan khỏe mạnh mà còn làm bữa ăn Tết thêm phần phong phú và dinh dưỡng.

Những điều cần tránh để gan “nhẹ gánh”

• Đừng thức khuya quá nhiều: Tết thường là dịp mọi người ngủ muộn, nhưng việc thiếu ngủ làm gan không có thời gian để nghỉ ngơi và tái tạo. Hãy đảm bảo bạn ngủ đủ giấc, đặc biệt trong những ngày uống rượu bia.
• Tránh ăn quá nhiều đồ chiên, rán: Thức ăn nhiều dầu mỡ làm tăng áp lực lên gan, đặc biệt khi kết hợp với rượu bia. Thay vào đó, hãy ưu tiên các món hấp, luộc để giảm tải cho cơ thể.
• Đừng uống thuốc giải rượu bừa bãi: Nhiều người tin vào các loại thuốc giải rượu tức thì, nhưng chúng có thể làm gan thêm tổn thương nếu dùng sai cách. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tết là dịp để vui chơi, ăn uống và sum vầy, nhưng niềm vui ấy sẽ trọn vẹn hơn nếu bạn biết cách bảo vệ sức khỏe bản thân. Đừng để gan phải “mệt mỏi” sau những bữa tiệc dài ngày. Một chút ý thức trong việc uống rượu bia, lựa chọn thực phẩm lành mạnh và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt không chỉ trong dịp Tết mà còn trong cả năm mới.
Hãy để Tết 2025 không chỉ là khởi đầu của những niềm vui mà còn là lời hứa với chính bản thân mình: sống khỏe mạnh, yêu bản thân, và luôn trân trọng từng khoảnh khắc bên gia đình và bạn bè.